Dashuria them...

   Eshte reduktuar ne nje ndjenje. Sot e neperkembin mes diskurseve pergjithesuese duke i hequr sintaksen, leksikun dhe gjithe gjuhen e vete. Dashurise them. Qe ne te vertete tjeter gje nuk eshte vecse zgjedhje, e cila nese nuk perkthet ne angazhim te perditshem kalon ne pendese te perjetshme.
   Eshte bazike qe totaliteti i njeriut eshte i krijuar nga dualiteti femer-mashkull apo gjithe kombinimet e tij te mundshme. Dhe per te patur totalitet nevojitet alteriteti, me ndjek? Mashkulli dhe femra, dy femra, apo dhe dy meshkuj c’rendesi ka cilesimi, ne te dy, une dhe ti thirremi drejt konvergjences, pasi e gjithe qenia jone perfshihet nga pergjigja e vokacionit te pare dhe te vetem njerezor: Dashurise. Realiteti i marre-dhenies eshte dicka konstitutive dhe ne asgje nuk mund te bejme per ta ndryshuar. Ne vete jemi fryt i dashurise me te madhe, drama qendron ne faktin qe ende nuk e dime.
   Drama edhe me e madhe eshte qe nuk dime ta dallojme. Dashurine them. Ashtu si nuk dallojme dot te keqen deri ne momentin qe na ben keq. Dhe nese nuk ke bere ti keq, atehere e ke pesuar e ende sot mbart  plaget qe te ka lene. Shiko, dashuria eshte bere per te shkuar tek tjetri dhe per t’u bashkuar me te. Kemi nevoje per tjetrin per te qene plotesisht vetja jone. Eshte paradoksale e di, por me beso qe qendron. Shume njerez qendrojne ne realitetin e bukur te dashurise ne menyre te trishte duke kerkuar personin e duhur qe ne fakt nuk ekziston. Por e di cfare ekziston ne vend te tij? Kerkimi i rruges se duhur.
   Dashuria na ben te brishte, por jo te nenshtruar. Dashuria eshte liri, kurre posesivitet. Dashuria eshte mirepritje, jo pretendim. Dashuria eshte e rregullt. Subjekti I saj i vetem eshte nje njeri qe duhet te mesosh ta duash prane kufijve e limiteve te vete dhe te cilit kur i qendron prane e permireson lidhja me ty, jo prania jote. Pra dashuria eshte permiresim, asnjehere ndryshim. Dashuri eshte te futesh kembezbathur ne lirine e dikujt pa e cenuar, kufizuar apo zvogeluar duke respektuar kohen qe ka dhe shprehite qe perdor.
   Dashuria eshte ne vend te pare dhe nuk ka hapesire per njerez te vaket, as per ata qe kane ngecur ne rreth rrotullimi. Nuk ka nevoje per banalitete, drama te nxitura nga libra e filma dylekesh, as per hormone ambulante,sakrifice, martirizim,

plage, role e personazhe, stisje, kurthe, prapaskena, libidograme e virilitet. Tek e fundit e vetmja gje qe e ben nje njeri te tille nuk eshte prestacioni seksual, por zgjedhjet e tij. Dashuria ka nevoje per njerez qe ecin me ritem te ngadalte ne kete jete te shpejte, per gjeste falas dhe gabime te falura. Ajo ka nevoje t’i besohet e shkuara meshires, e ardhmja providences dhe e tashmja asaj vete.  Sepse kemi vetem te sotshmen per te mesuar si te duam. Le ta bejme mire.

Dhoma

   Duke ecur permes te martes ne repart kalova Dhomen per te hyre ne te mepasshmen, vendit ku nderrohesha dhe vishja perparesen e bardhe per  ambulatorin e dites.  Fatmiresisht ate dite nuk perballa shikimin me Tutorin tim, Zonje me atribute te padyshimta, por qe vetem paradigmatike nuk qe. Humbiste jeten ne dete burokracirash. Duke qene se sakrfikonte majftueshem ajo te sajen, pse duhet dhe une timen? Perpos kesaj ishte shume  rremujaxhove. Plackat dhe pirgjet e fleteve ne zyren e saj qene teper dhe per nervat e mia qe rremujen e njohin mire. 

   Rreshqita keshtu fshehurazi ne ambulatorin e primarit. Personazh grotesk ky, nje Zoteri 67-vjecar me sy etrusk te gjalle e plot jete, nje kurrikulum shkencor superlativ qe justifikonte teresisht, me nje pasion per kercimet karaibike (te huazuara nga partneri i tij 30 vjecar ndoshta?) dhe Afriken Jugore. Primari, Doktor Z, nuk qe shume i shkathet me kompjuterin dhe leshimin e recetave informatike, por kompensonte kete me durimin per te me shpjeguar rastet klinike, pritjen me perzemersi dhe empati kundrejt cdo pacienti si dhe eficencen ne trajtime. Per ters, ate dite qene perkeqesuar shume veta dhe perpos ndihmes sime i nevojitej t’i jepte disa korrespondenca infermieres qe asistonte pacientet tek Dhoma. Dhe si rrota e fundit e karros, kush duhet te shkonte atje ta therriste? Une.

      Qe kur mora vesh se me kishin degdisur ne Onkologji per muajin e fundit te praktikes studentore thartova fytyren. Mu duk si shenje dhe mua,  qe ne shenja s’kam besuar kurre. Reparti i onkologjise ben lehtesisht te cenueshem kedo qe ka nje therrime njerezdashjeje dhe te mbyllurit e eksperiences universitare ne nje hapesire, muret e se ciles djersijne dhimbje nuk me inkurajonte. Fillimisht capitesha me hapa te medhenj e te hallakatur nen ato drita neoni e korridore anemike qe levrinin sikur te vuanin nga nervat. Me vone u mesova, ose me sakte u detyrova qe te. Megjithate ishte nje qoshe qe nuk doja te shkelja dhe qe shmangia me gjithe qenien time: Dhoma. Ate dite, kur Doktor Z me kerkoi te therrisja infermieren qe ndodhej atje mu hap nje zgaver e tmerrshme ne kraharor dhe s’pata kohe te sajoja asnje justifikim.

   U nisa me goje te hidhur e cehre te ngercur per tek Dhoma. Ajri si gaz i rende derdhte pertaci mbi gjymtyret e mia qe cdo gje donin te benin pervec se te shkonin atje. Dhoma ishte ajo e Day Hospital-it ku pacientet kryenin kemioterapine. Une kisha fituar prej vitesh antikorpa per sa kohe behej fjale per t’I vizituar ne ambulator, per te pare permire apo keqesimet e  karteles se tyre shendetesore, per te prenotuar TC-un e rradhes apo leshuar receten. Nuk isha vaksinuar vec ndaj tavanit te dhimbjes se paze qe mbartte Dhoma. Pasi thirra Irmen qe po mundohej te gjente venen e duhur te pacientit te trete, u detyrova te qendroja aty, s’mbaj mend as per cfare arsye…

   Koha zgjerohet ne ate mikrokozmos e duhet te jesh me te vertete i matufepsur per te mos rene ne thellesi filozofish jete-vekje. Ne Dhome te tre me fytyra murgjish, sy qe premtonin shume e trupa te mermerte qe mundoheshin te flisnin me lehtesi per gjera te renda. Dihasnin thelle e dukeshin te lodhur, nga nje tjerrje mekanike dhe te panatyrshme sikurse motori i makines qe i mbante ne jete te qe gufosur.

   Secili prej tyre torturonte veten me pyetjet “Cfare kam bere keq?”, “Ku gabova?” dhe lehtesohej nen arsyetime ndotjeje, stresi, valesh elektromagnetike, mbingarkese ne pune, ushqimi , zgjedhjesh e njerezish qe ka dashur. Vetepremtonte me pas qe nese ia dilte nuk do te hante me ushqime qe e helmonin, s’do te flinte me telefonin tek komodina, do t’u jepte fund marredhenieve te demshme, zakoneve te keqija dhe cdo gjeje te gabuar ne jeten e vete. Ata kerkonin te gjenin medoemos shkaqe, domethenie, zgjidhje. “Nese nuk do te kisha masakruar veten me kaq shume pune, nese do te kisha ngrene pak nga te gjitha, nese do te isha me i moderuar, i arsyeshem, nese nuk do te kisha shkaktuar probleme, nese nuk do te isha hedhur ne cdo zjarr e sfide, nese nuk do te kisha tejkaluar limitet e mia ndoshta trupi im do te kishte mbajtur nen kontroll te keqen. Por nuk e beri”.

   Irma me ne fund u kthye e mund te zhdukesha qe atje. Nuk hyra me ne Dhome qe nga ajo dite. Dola prej saj me vetedijen se ekziston nje bote paralele, ajo e te semureve te vertete qe jeton perkrah asaj te atyre qe gezonin shendetshmeri. Nuk ka ndryshime midis tyre pervec faktit qe te semuret kane me shume deshire jete.

    Qava kur me the duaji te miren vetes se nga e nesermja nuk ke siguri dhe mbi te gjitha sepse gjerat e keqija nuk u ndodhin vetem te tjereve.
  Ti kishe kaq shume te drejte.

August blues

   Ishte nje mbremje e zakonshme lumturie verore ne shtepi. Duke darkuar ne kacafytje te qeshurash e ngacmimesh biseda nderroi e mori tone kurioziteti:
-Po qe vertet. Pse shkrimet e tua kane klithma protestash, jehona nevriku dhe ne rastin me te mire pezem blu? Ti je nje nder njerezit me te gezuar qe njoh. S’shkruan kurre lumturisht. Cudi…
Mbaj mend vetem qe u pergjigja “Di une?”

                      *           *            *

   Jo nuk dija une. Asokohe jo te pakten. Tani qe kam veshur pizhamat e tua kuptoj arsyen pse. Kur e lumtur s’kam nevoje per vektore shfrimi, kur e trishte po. Tek e fundit lumturia i perket individit nderkohe qe mizerja mases. E ndoshta ndoshta dhe nje njerezor hundperpjete ka nevoje per ca ngushellim.
                      *           *            *
   Qysh prej vitit te pare kur u largova nga shtepia ti nuk e lije mamin te lante pizhamat pas ikjeve te mia. Thoje qe do i vishje vete sepse mbanin ende aromen time. Sindrome Proustiane. Tani me ndodh mua te shtrengoj te tuat. Improvizohem ne motren  e vogel qe s’qeshe kurre.
   Nuhatja pervec se pika ime e forte eshte dhe shqisa e parapelqyer. Mbetet ajo me enigmatikja, por qe trondit pavetedijen thellesisht. Eshte nje vije aksesi e privilegjuar. Vjen jo vetem sepse kalon me pak stacione te ndermjetme kontrolli per te mberritur ne levoren trunore, por edhe per shkakun se ka afersi anatomike me strukturat cerebrale te deputuara ndaj emocioneve (amigdala) dhe kujteses (hipokampus). E c’eshte kujtimi ne mos gjuha e ndjenjave, nje fjalor fytyrash, parfumesh qe kthehen porsi folje e mbiemra ne fjali dhe ashtu te maskuar vijne me shpejt se e tashmja dora vete? Keshtu nen parfumin tend me duket sikur banon ne mua, te mbaj ne qerpike, te vesh ne tesha, te vendos ne floke si aksesori me i cmuar e gjithkush qe me vezhgon mund te te dalloje lehtesisht porsi ektoplazme.
   Me pak se 24 ore qe s’te shoh verdalle e me mungon shume. Kam mall qysh tani. Gjithe kete muaj ke qene gezimi i nje zbulimi te perditshem. Gjeta te rrituren ne motren time te vogel. Mesova qe nuk i duron dhe as suporton aparatet. S’te pelqejne idete prekonceptuale, percmon llogaritjet qofte edhe me elementare ne habitatin njerezor, por I dashuron shkencerisht. S’je njeri qe troket ne dyer ministrish e as miqsh. Ne rastin me te keq mund te guxosh vetem tek une. Nuk para del nga itinerari I zakonshem I autobusit apo historise, por behesh bashkeudhetarja me e mire e atyre qe zgjedhin ta bejne. Nuk te pelqejne tarracat e medha te pakoheta qe te gjithe kerkojne dialektikisht. Urren plastifikimin dhe sovrastrukturimin social. Nuk je nje parenteze e perkohshme, por zgjedhja e perhershme. Nuk gjendesh ne atrofi e as ne ipertrofi. Endrrat e tua te arsyes nuk prodhojne njerez si te miat, por ore.
   Une pershkruaj, cilesoj, deshiroj dete, nderkohe qe ti noton. Une i kerkoj, i gjej e i shoh nga ura, ndersa ti endesh brenda tyre. Me mesove heshtjen duke e ditur qe gjeja qe di te bej me mire eshte te flas dhe qe jemi bere per pak veta duke qene ti vete ekskluzive. Je nje mrekulli. Jo nga ato pa ajer, ku mbytesh brenda, por nga ato qe mbushin trungun me ngrohtesi. Megjithate nuk mi kurseve dot perqafimet, ngasherimet, denesat e nje aeroporti duke e ditur qe jane kryqi im.
   Eshte ora 4 e mengjesit veshur me pizhamat e tua dhe une jam e mpire. Keshtu me pershkon trishtimi, duke me anestetizuar. Me pak se 24 ore qe s’te shoh verdalle e me mungon shume. Kam mall.
    Ngushellohem me faktin se te henave vec duhet shkuar ne zyrat, punet e detyrimet perkatese duke qene se nga dicka duhet vdekur medoemos. 

Kush e di...

   Mbylla tri dosje me unaza dhe 1 fletore me kuadrata. Me kuadrata se une s’kam qene kurre njeriu qe zgjedh vijat. Keto merren prej te sakteve, atyre qe shkojne ne orar ne takimet ku te gjithe jane me vonese. Une s’jam e sakte, e shumta e shumta e perpikte behem.

   Sic po thoja, mbylla librat dhe ne te djathte te nje flete po prape me kuadrata te keqshkruar shenimesh pashe nje mize te ngordhur. Nga ato te kalit. Te pakten keshtu i kam degjuar te cilesohen. Jo se kam ndonje mol empatie per mizen, por nder gjerat qe s’mbaj me mend ishte dhe ajo qe ta kisha vrare.  Ishte e shtypur ne fragmente te brishta e te pasigurta te vetes. Gjynah.

  Per here te pare ne jeten time po i jepja nje cast ndergjegjeje nje mize. Kushedi si e ke patur emrin, kushedi kush ta perzgjedhur dhe ne te ka renduar. Eden per shembull eshte nje emer pikenisjesh shume pasojash. Duke e mbartur eshte rreziku i te paturit probleme megalomanie ose antitetike, ato te pamjaftueshmerise. Do te me bente mire t’i njihja keto te fundit ndonjehere. Kushedi ne im ate ishte I papergjegjshem kur ma vuri ose thjesht guxues. Dhe kushedi si do ishte jeta ime nese do isha ndonje Lize, Mari apo Nadja.
   Kushedi si e ke patur ankthin, ne ka qene frikac apo metafizik; konstruktiv apo destruktiv. Kushedi ne ke patur ankth nje here. A ke patur makthe? A je bere ndonjehere vete makth i ndokujt? Nga ata qe s’ka kolinoz te shplaje? Kushedi ne te ka ndryshkur frika, ne je mbyllur trishtmerisht ndokund si nje cader e njomur, apo ne ke humbur me shume se 5 minuta ne nostalgji te likuiduara? Neveria te ka cikur? Uroj te mos. Eshte nje nga ato ndjenjat se ciles nuk ia koncepton dot ekzistencen deri sa te shtrengon si dare nen ulerima. Vjen paralelisht me nje koktejl shpifjeje, ndotjeje, peshtirlleku ne mos dhe urrejtjeje. Uroj te mos te te kete ndjelle kurre asnje lloj grushti shemtie kete krupe. Nuk eshte e drejte qe nje mize te ndjeje aq vrere, as nje njerezor per ate pune. E leme.
   Te te pyes, ne cfare frekuencash jetoje ti? Te larta apo te uleta? Apo ishe njeri te mesmesh? Vete propagandoj te dyten, po jam rob i te parave. Po qeshja jote si ishte? Une buzeqesh gjithnje e nuk qesh kurre, pervec rasteve kur binjaket I punojne rrengun e disajte prinderve te mi. Ja nje gje qe do i ndryshoja vetes. Do te doja te qeshja ca me shume. Po ti cfare do i? Po kur ishe e lumtur a kerceje? Apo fluturoje ne rrathe te medhenj te medhenj? A te pelqente dielli, e ngrohta, e verdha, jugu? Mua fort. A ja ke njohur jeten e thjeshte dikujt mes oraresh e alergjish te tijat? A ke dashur ti? Si dashuroni ju mizat? Kushedi ne improvizoheni blete a flutura e pudroseni ne polene lulesh. A ke qene e lumtur? Uroj qe po. Ndoshta une aludova premisa shume pretenduese  per nje mize kaq te vogel. Merzitja, turbullimet, dashuria jane pengje njerezoresh. Ndoshta jeten e ke patur me pak te nderlikuar se kaq, te permbledhur ne shume rrahje krahesh e rrathe nder dhoma njerezish, shtepish e telashesh. Ama e lumtur e ke patur detyrim te jesh. Qofte nje here te vetme. Pavaresisht se ne fund vendose te thermohesh ne copen e letres se shenimeve te mia.

   Kur u kthjellova numerova plot 6 minuta humbura ne kete perrua mendimesh mbi jeten e nje mize. Ngrita librat dhe i vendosa ne raftin e lendeve te mbyllura. Kenaqesi kjo. Ngrita syte dhe pashe pirgun e teshave qe duhet te perzgjidhja per kete vere. Duhet te mbyll nje valixhe qe ende s’kam hapur. Kenaqesi edhe me e madhe kjo. Dielli, kripa dhe Mesdheu me bejne mire gjithnje. Jugu me teper. Pushime me ne fund.

   Kush e di ne mizat kane te tilla. Kush e di…

Nuk te cmoj

   U futa ne zyren e tij. Rremuja e kahershme. Ne sfond kishte vendosur Campanella-n e Liszt  e dic po zhgarraviste mbi tryeze. Ngriti koken dhe pa pershendetur shpotiti:
-Ia thashe.
   Isha mesuar me paparashikueshmerine e tij. Pjeri qysh gjashte vjec zvarritej prej halles ne koncertet e muzikes klasike, ne tetevjecare kur u njojtem ishte duke mesuar gjuhen aramaike, ne te larten me leket e burses se studimit bleu nje organo dhome e tani Profesor rreth te tridhjetave kishte nderruar tri piano brenda pese vitesh. Secila kishte nje klecke e nuk i shkonte pershtat. I jashtezakonshem. Pjeri ishte i jashtezakonshem. Bizar gjithashtu. Per te kuptuar me mire: Para gjashte vjetesh i kishte pelqyer sapuni i hotelit ku i duhej te qendronte per te dhene nje konference. Si perfundim ishte kthyer ne shtepi me nje valixhe teper te mbushur me mijera qese njeperdorimshe sapuni, gjetjen e te cilave ia kishte komisionuar me kokefortesi recepsionistit. Besoj se e kornizuat mjaftueshem si karakter.
-Kujt i the cfare Pjer? Miredita dhe ty nje here per nje here.
-Taliskar? Apo Yamazaki? Dje ma solli nje tezist nga Japonia. Te them te drejten me duket sikur kane mbledhur gjithe barishtet e bahces se gjyshes e I kane distiluar, -duke turfulluar nxori nga kredenca shishet e karamelta e nisi te kerkonte dicka. Cokollaten me shume mundesi. Nuk ma sherbente kurre whiskey-n pa te. Jo per mua, per veten.
-Rum per mua. Te bardhe te lutem, -iu pergjigja tek e shihja si po lekundej nen bastisjen e thesarit te kakaos,-Qe po me thoje…
-Ja tek qenkan, - beri me shenje trajektoren e vendit ku ndodheshin cokollatat dhe me zgjati snifterin e rum-it.
-I thashe kolegut, atij rusit, qe nuk e cmoja,- ma ktheu indiferent tek pertypej.
Gllenjka e alkolit me perveloi faringun:
-Ti cfare?-munda vetem te shqiptoj ne kollitje e siper,-Pse dreqin?!
-E di si eshte puna? Jam lodhur shume.
-Por c’lidhje ka kjo?
-Jam lodhur Gabriel. Nga kjo epoke e fragmentit. Nga kjo epoke e menjehershme e gjithckase ne moment. E ushqimit te shpejte, rrobave, njerezve po te tille. Nga kjo skene e madhe qe s’po jep asnje moralitet. Nga bindjet e prera. Nga fitorja e personalizmit, slloganit, liderizmit pas te cilit shkohet porsi dele. Nga praktika e perditshme e nihilizmit: te reduktuarit e gjerave ne hic ne kohen me te shkurter te mundshme.
-Prit pak prit. Shoh qe sot qenke proliks.
-Po!-klithi duke me nderprere,-Ky eshte nje tjeter problem mastodontik. Jemi te shkurter. Tejet! S’ka me sterzgjatje, s’ka me argumenta te mirepeshuara e diskurse efikase me hyrje, zhvillim e mbyllje. Ka vetem fraza impakti. Mundesisht te vjedhura kund e jo te vetekrijuara. Shih Twitterin: te detyron te ngushtosh mendimin ne 280 karaktere dreqi e mori. 280 germa nuk sherbejne as per te pershkruar cfare hengre per dreke.
-Pjer po devijon,-i thashe qetazi. Isha mesuar me shpejtesine e tij te mendimit e nuk me bente pershtypje dilagimi,-Kolegu yt rus beri cfare qe te irritoi kaq teper?
-Shkova pashe nje ekspozite pleshtash kontemporan. Ca foto minimaliste qe s’di te te them ne ishte me e reduktuar fotoja apo shkrepesi i saj. Ca instalacione demente qe dhe per pak dhe prite kur te ndertojne nje filozofi mbi shenjat qe kane lene ne divanin  qindvjecar te pasmet mbipeshe te halles sime te ndjere. Sa keq qe banaliteti e mediokriteti nuk jane krime. Dhe te mendosh qe arti eshte fryt i ndjeshmerise se shoqerise sone, kesaj perendimores. Kesaj qe flet fjale qe s'shohin ne fytyre as folesin.
-Kuptoj, kaluam ne protesten ndaj artit tani.
-Gabriel. Arti nuk eshte nje e drejte, eshte nje privilegj qe fitohet. Nuk duhet ngaterruar vlera e vepres me konsensin qe merr nga bagetia e mass medias. Te gjithe artista, docent e kritike gjithckash… Po ku? Ne depon pas tualetit. Njerezit duhet te kene dinjitetin e te berit te gjerave qe dine te bejne ose modestine qe t’i mesojne. Perndryshe mutilojme historine, kulturen. Jetojme ne keto kohe pabukese ku ngaterrojme te diturit e te folurit me te paturit dicka per te thene e fluturojme pezull ne boshllek psikosocial.
-Ne rregull. Me lodhe. Gjithe kjo paranteze per cfare?
-Ai i tha studenteve te mi qe Marquez-i ishte Cervantes-i modern.
-Kolegu rus.
-Dora vete.
Heshta. Heshta sepse kuptova qe ne kolegun e tij rus kishte pare shembull deshtimi. I ishte neveritur margjinaliteti dhe siperfaqesia e tij, te terhequrit vemendjen deshperueshem nen nje vello pseudo-modeste dhe  mosdija nderthurur me fodullekun. Nuk toleronte askend, as veten, imagjino te tjeret. E dija ndjeshmerine e skajshme qe kishte ndaj veprave, kultures dhe dijes mbi te gjitha. E dija kufirin e ulet qe duhej kapercyer per ta kthyer ne nje furan proteste. E dija dhe sa shume dinte ndaj heshta. Tek e fundit mua Marquez nuk me qe dukur dhe aq Coelho.
-Nuk te cmoj eshte gjeja me e shemtuar qe mund t’i thuhet dikujt, e di?-nderpreu qetesine.
-Besoj se “nuk te dua” eshte edhe me keq,-ia beha.
-Jo Gabri jo. “Nuk te dua” eshte subjektive, “nuk te cmoj” mbetet objektive. Dhe jo, une nuk e cmoj.